Reddi Miras (Redd-i Miras) Nedir? Nasıl Yapılır?

|

Av. Hamza Bağırsakcı

Bu yazıda, mirasçıların kendilerine intikal eden mirası kabul etmeme hakkı anlatılmaktadır. Mirasın reddi sürecine dair yasal düzenlemeler, reddin yapılabileceği durumlar, reddetme çeşitleri ve gereken belgeler gibi birçok önemli bilgiye yer verilmektedir. Reddi miras, miras bırakanın borçlarının mal varlığından fazla olduğu durumlarda, mirasçıların sorumluluktan kaçınmalarını sağlayan bir hukuki işlem olup, bu sürecin doğru ve zamanında yürütülmesi büyük önem taşımaktadır.

Reddi Miras Nedir?

Reddi miras, miras bırakanın vefatından sonra yasal veya atanmış mirasçıların, kendilerine intikal eden mirası kabul etmeme hakkıdır. Bu işlem, miras bırakanın borçlarının mal varlığından fazla olması durumunda mirasçıların sorumluluktan kurtulmalarını sağlar.

Mirasın reddi, miras bırakanın son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesine yazılı veya sözlü beyanla yapılır ve bu beyanın kayıtsız ve şartsız olması gerekir.

Mirasın Reddi Çeşitler Nelerdir?

Türk Medeni Kanunu, mirasın reddini iki temel kategoride düzenlemektedir. Her iki red türü de mirasçıları tereke borçlarından korumayı amaçlasa da usul ve şartları bakımından önemli farklılıklar gösterir:

1. Gerçek (Açık) Red

Gerçek red, mirasçının aktif bir irade beyanıyla mirası reddetmesidir.

Temel Özellikleri:

  • Süre: Miras bırakanın ölümünün öğrenilmesinden itibaren 3 ay
  • Şekil: Sulh Hukuk Mahkemesine yazılı veya sözlü beyan
  • İrade: Açık ve kesin olmalı
  • Kapsam: Mirasın tamamını içermeli (kısmi red yapılamaz)

Gerçek Reddin Şartları:

  1. Mirasın henüz kabul edilmemiş olması
  2. Red süresinin geçmemiş olması
  3. Mirasçının red hakkından yoksun bırakılmamış olması
  4. Beyanın şarta bağlı olmaması

2. Hükmi (Varsayılan) Red

Hükmi red, kanun gereği mirasın kendiliğinden reddedilmiş sayılması durumudur.

Temel Özellikleri:

  • Otomatik gerçekleşir (beyana gerek yoktur)
  • Miras bırakanın mali durumu belirleyicidir
  • Mahkeme kararıyla tespit edilir

Hükmi Reddin Şartları:

  1. Miras bırakanın borçlarını ödeyemez durumda olması
  2. Bu durumun:
  3. Açıkça belli olması veya
  4. Resmen tespit edilmiş olması

Önemli Ayrımlar:

Gerçek RedHükmi Red
İrade beyanı gerekirKendiliğinden gerçekleşir
3 aylık süreye tabidirSüre sınırı yoktur
Beyan şarttırTespit yeterlidir
Aktif bir işlemdirPasif bir durumdur

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:

  • Her iki red türünde de mirasçılar tereke borçlarından kurtulur
  • Red kararı kesindir ve geri alınamaz
  • Reddin etkisi geriye yürür (miras açıldığı ana kadar)
  • Alacaklıların hakları saklıdır

Pratik Önemi: Hükmi red, özellikle miras bırakanın borca batık olduğu durumlarda mirasçıları korur. Mirasçılar red beyanında bulunmasa bile, tereke borçlarından sorumlu tutulmazlar.

Kimler Reddi Miras Yapabilir?

Reddi miras işlemi, mirasçının borçlardan sorumlu olmamak için mirası kabul edilemez bulduğu durumlarda başvurabileceği yasal bir haktır.

Türk Medeni Kanunu’nun 605. maddesine göre, yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. Yasal mirasçılar; altsoy, üstsoy, ve evlatlıktan ibarettir. Atanmış mirasçılar ise vasiyetname veya miras sözleşmesiyle belirlenen kişilerdir.

Miras hukuku alanında uzman Av. Hamza Bağırsakcı ile hukuki danışmanlık ve dava hizmetleriniz için 0541 526 98 40 numarasından hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Kimler Reddi Miras Yapamaz?

Mirasın reddi konusunda bazı durumlarda mirasın reddi mümkün değildir, bu durumlar aşağıdaki gibidir:

1. Mirası Açıkça Kabul Edenler: Mirasçı, mirası açıkça kabul etmişse veya mirasın yönetimine fiilen katılmışsa, mirası reddedemez.

Açık Kabul Halleri:

  • Mirasçılık sıfatını açıkça beyan edenler
  • Tereke malları üzerinde malik sıfatıyla tasarrufta bulunanlar
  • Mirasın yönetimine fiilen katılanlar
  • Tereke mallarını kişisel kullanımına alanlar

Örnek Durumlar:

  • Terekeye ait bankadaki parayı çekmek
  • Terekeye ait taşınmazı kiraya vermek
  • Terekeye ait araçları kullanmak
  • Miras bırakanın borçlarını ödemeye başlamak

2.Tereke Mallarını Gizleyenler: Mirasçı, tereke mallarını gizlemiş veya kendine mal etmişse, mirası reddetme hakkını kaybeder.

Gizleme Kapsamına Giren Eylemler:

  • Tereke mallarının varlığını inkâr etmek
  • Tereke mallarını saklamak
  • Tereke mallarını üçüncü kişilere devretmek
  • Tereke mallarını kendine mal etmek

Vasiyetnamenin İcracısı Olanlar: Vasiyetnamenin icrası, miras bırakanın son arzularının yerine getirilmesini ve mirasın adil bir şekilde dağıtılmasını sağlar.

Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Olarak:

  • Görevi açıkça kabul edenler
  • Zımnen kabul edenler
  • Görevin gerektirdiği işlemlere başlayanlar

İstisnai Durumlar:

  • Görevin henüz kabul edilmemiş olması
  • Görevden yasal sürede feragat edilmesi
  • Mahkeme kararıyla görevden alınma

Mirasın Reddi Durumunda Açılabilecek Dava Türleri

Mirasın reddi, durumunda açılabilecek dava türleri:

1. Mirasın Hükmen Reddi Davası: Miras bırakanın ölüm tarihinde borca batık olduğunun tespiti için açılır. Bu davada, mirasın otomatik olarak reddedilmiş sayılması talep edilir. Borca batıklığın ispatı için icra takip belgeleri, iflas kararları, haciz tutanakları ve aciz belgeleri kullanılabilir. Mahkeme, terekenin aktif ve pasif değerlerini tespit için bilirkişi incelemesi yaptırabilir.

2. Mirasın Gerçek Reddi Davası: Mirasçının, mirası reddettiğini beyan etmesine rağmen, bu beyanın geçerliliği konusunda şüphe varsa, reddin tespiti ve tescili için açılır.

3. Mirasın Reddinin İptali Davası: Mirasçıların, kendi alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddetmeleri durumunda, alacaklılar veya iflas idaresi tarafından, reddin iptali için açılır. Bu dava, ret tarihinden itibaren altı ay içinde açılmalıdır.

4. Tereke Alacaklılarının Geri Verme İstemi Davası: Mirası reddeden mirasçının, tereke alacaklılarına karşı sorumluluğu bulunabilir. Bu durumda, alacaklılar tarafından geri verme istemiyle dava açılabilir.

Reddi Miras İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Mirasın reddi işlemi için gerekli belgeler aşağıdaki gibidir:

  1. Nüfus Cüzdanı veya Pasaport Fotokopisi
  2. Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği
  3. Miras Bırakanın Ölüm Belgesi
  4. Miras Bırakanın Son Yerleşim Yeri Adresi Bilgisi

Bu belgelerle birlikte, miras bırakanın son yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesine başvurarak mirasın reddi işlemi gerçekleştirilebilir.

Reddi Miras Nasıl Yapılır?

Reddi miras, miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesine yapılacak yazılı veya sözlü bir beyanla gerçekleşir ve mirasçının mirasçılık sıfatı geriye dönük olarak sona erer. 

Redd-i Miras Nereden Yapılır?

Reddi miras işlemi, miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesine yapılır.

Mirasın Reddi Ne Zaman Yapılır?

Mirasın reddi, miras bırakanın ölümünden itibaren üç ay içinde yapılmalıdır.

Bu süre, yasal mirasçılar için miras bırakanın ölümünü öğrendikleri tarihten itibaren başlar. Eğer mirasçı olduklarını daha sonra öğrenmişlerse, bu durumda öğrenme tarihinden itibaren üç ay içinde mirası reddetmeleri gerekmektedir.

Atanmış mirasçılar için ise bu süre, miras bırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Belirtilen üç aylık süre, hak düşürücü nitelikte olup, bu süre içinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kabul etmiş sayılır.

Reddi Mirasın Davasında Görevli Mahkeme Hangisidir?

Mirasın reddi davalarında görevli mahkeme, davanın türüne göre değişiklik göstermektedir:

  • Mirasın Gerçek Reddi Davası: Mirasçının, mirası kayıtsız ve şartsız olarak reddetmek istemesi durumunda, görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.
  • Mirasın Hükmen Reddi Davası: Miras bırakanın ölüm tarihinde borca batık olduğunun tespiti için açılan bu davada, görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.

Reddin İptali Davası (Reddi Mirasın İptali)

Mirasın reddinin iptali davası, borçlarını ödemekten aciz olan bir mirasçının, alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddetmesi durumunda, alacaklıların veya iflas idaresinin, reddin iptali için dava açabilmesini sağlayan bir hukuki mekanizmadır.

Türk Medeni Kanunu’nun 617. maddesine göre, alacaklılar veya iflas idaresi, mirasçının yeterli güvence vermemesi halinde, ret tarihinden itibaren altı ay içinde reddin iptali davası açabilirler. Bu davanın kabulü halinde, miras resmen tasfiye edilir ve elde edilen değerler alacaklıların alacaklarını karşılamak için kullanılır.

Mirasın Reddi Halinde Miras Kime Geçer?

Mirasın reddi durumunda, reddeden mirasçının payı, miras açıldığı anda kendisi hayatta değilmiş gibi diğer mirasçılara geçer.

Örneğin, birinci derece mirasçılardan biri mirası reddederse, onun payı diğer birinci derece mirasçılar arasında paylaştırılır. Eğer tüm birinci derece mirasçılar mirası reddederse, miras ikinci derece mirasçılara, yani miras bırakanın anne ve babasına veya onların altsoyuna geçer.

Reddi Mirasın Miras Paylarına Etkisi Nedir?

TMK’nın ilgili maddeleri uyarınca reddi mirasın, miras paylarına etkisi ve hukuki sonuçları şu şekildedir:

  • Miras Payının Kaybı: TMK md. 611 gereğince reddi miras yapan kişi miras üzerindeki tüm haklarını kaybeder. Bu kayıp sadece mevcut mirası değil, miras bırakanın gelecekteki olası miraslarını da kapsar.
  • Borçlardan Kurtulma: TMK md. 605 uyarınca reddi miras yapan mirasçı, miras bırakanın borçlarından ve mirastan doğan yükümlülüklerden tamamen kurtulur. Özellikle mirasçının borcundan dolayı reddi miras yapması halinde, bu borçlar diğer mirasçılar arasında paylaştırılır.
  • Mirasçılık Sıfatının Sona Ermesi: Kanun kapsamında reddi miras beyanı ile birlikte mirasçılık sıfatı sona erer ve kişi artık mirasla ilgili hiçbir hak talep edemez.
  • Diğer Mirasçıların Paylarının Artması: TMK md. 612 gereğince reddeden mirasçının payı, mirası kabul eden diğer mirasçılara kanuni miras payları oranında geçer. Örneğin, üç kardeşten birinin reddi miras yapması durumunda, diğer iki kardeşin payı 1/3’ten 1/2’ye yükselir.
  • Geri Dönülemezlik: TMK hükümleri uyarınca reddi miras beyanı geri alınamaz ve bu karardan dönülemez. İşlem kesin nitelik taşır.

Reddi Miras Davası Ücreti Ne Kadar?

2024 yılı itibariyle, sulh hukuk mahkemelerinde takip edilen davalar için avukatlık asgari ücreti 18.000 TL olarak belirlenmiştir.

Ancak, avukatlık ücretleri avukat ve müvekkil arasında serbestçe kararlaştırılabilir ve dava konusunun niteliğine göre değişiklik gösterebilir. Dolayısıyla, reddi miras davası açmayı düşünen kişilerin, güncel harç ve avukatlık ücretleri hakkında detaylı bilgi almak için bir hukuk profesyoneline danışmaları önerilir.

Miras hukuku alanında deneyimli Av. Hamza Bağırsakcı ile dava süreçlerinizi profesyonel bir şekilde yürüterek danışmanlık hizmetleri almak için 0541 526 98 40 numaralı telefonumuzdan hemen bize ulaşabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Reddi miras ile ilgili tüm merak ettiklerinizi sizin için aşağıda yanıtladık.

Mirasçılardan biri mirası reddederse miras kime geçer?

TMK md. 611 uyarınca, mirası reddeden mirasçının payı, kanuni miras payları oranında diğer mirasçılara geçer. Ancak reddeden mirasçının altsoyu varsa ve miras bırakan aksini belirtmemişse, reddedilen pay altsoya geçer.

Reddi mirasın süresi ne kadardır?

Mirasın reddi süresi, Türk Medeni Kanunu’nun 606. maddesine göre, mirasçıların miras bırakanın ölümünü öğrendikleri tarihten itibaren üç aydır.

Bu süre, yasal mirasçılar için miras bırakanın ölümünü öğrendikleri tarihten, atanmış mirasçılar için ise miras bırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten itibaren işlemeye başlar.

Noterden reddi miras nasıl yapılır?

Hayır, noterden reddi miras işlemi yapılamaz.

Türk Medeni Kanunu’na göre, mirasın reddi işlemi yalnızca sulh hukuk mahkemelerine yapılacak başvurularla gerçekleştirilebilir.

Babam ölmeden reddi miras yapabilir miyim?

Hayır, baba hayattayken çocuk tarafından miras reddi yapılamaz.

Mirasın reddi, miras bırakanın ölümünden sonra mirasçıların mirası kabul etmeme hakkıdır. Dolayısıyla, babanız hayattayken mirası reddetmeniz mümkün değildir.

Ancak, babanızla bir mirastan feragat sözleşmesi yaparak, onun vefatından sonra mirasçı olmaktan vazgeçebilirsiniz. Bu sözleşme, resmi vasiyetname şeklinde düzenlenmeli ve noter huzurunda yapılmalıdır.

Borcum var reddi miras yapabilir miyim?

Evet, kendi borçlarınızın bulunması, mirasın reddi hakkınızı etkilemez; yani borcunuz olsa da mirası reddedebilirsiniz.

Ancak, alacaklılarınızın haklarını korumak amacıyla, borçlunun mirası reddetmesi durumunda alacaklılar veya iflas idaresi, reddin iptali için dava açabilirler.

Reddi miras davası ne kadar sürer?

Genel olarak, reddi miras işlemi birkaç hafta içinde sonuçlanmaktadır. Sürecin tamamlanma süresi, mahkemenin iş yoğunluğuna ve başvurunun yapıldığı yerin özelliklerine bağlı olarak değişebilir.

E-devletten reddi miras yapılır mı?

Hayır, e-devletten reddi miras yapılamamaktadır. E-devlet üzerinde yalnızca mirasçılık belgesi (veraset ikamı) sorgulaması yapılabilmektedir.

3 ay içinde reddi miras yapılmazsa ne olur?

Mirasçı 3 ay içerisinde reddi miras yapmazsa, mirasçı mirası kayıtsız ve şartsız olarak kabul etmiş sayılır ve miras bırakanın borçlarından şahsi mal varlığıyla sorumlu olur.

Reddi miras davası ne zaman kesinleşir?

Reddi miras davası, mirasçının mirası reddetme talebinin Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından kabul edilmesiyle sonuçlanır. Bu kararın kesinleşmesi için, kararın taraflara tebliğ edilmesinden itibaren 2 haftalık istinaf (temyiz) süresinin geçmesi ve herhangi bir itirazın olmaması gerekmektedir.

İtiraz olmadığı takdirde, bu sürenin sonunda reddi miras kararı kesinleşir ve mirasçı, miras bırakanın borçlarından sorumlu olmaz.

Mirası reddeden kişi ölüm aylığı alabilir mi?

Reddi miras yapılmış olması, mirasçıların ölüm aylığı almasını engellemez.

Miras bırakanın borçlarından dolayı mirasın reddedilmesi, sosyal güvenlik kapsamında sağlanan ölüm aylığı hakkını etkilemez çünkü ölüm aylığı, doğrudan terekeye dahil bir miras unsuru değil, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sağlanan bağımsız bir haktır.

Mirastan feragat ile reddi miras arasındaki fark nedir?

Mirastan feragat, miras bırakan hayattayken yapılan sözleşmedir. Reddi miras, miras bırakan öldükten sonra yapılan tek taraflı işlemdir

Reddi miras işleminden sonra vazgeçilebilir mi?

Hayır, red beyanı kesindir ve geri alınamaz. Red işleminin iptali ancak yasal şartlar varsa mümkündür.

Mirasın bir kısmı reddedilip bir kısmı kabul edilebilir mi?

Hayır, miras bütün olarak reddedilmeli veya kabul edilmelidir. Kısmi red geçersizdir.

Reddi miras yapan kişi daha sonra mirastan pay alabilir mi?

Hayır, red beyanı kesindir ve mirasçılık sıfatı sona erer. Ancak başka bir mirasçının payından dolaylı olarak yararlanabilir.

Yurtdışında yaşayan mirasçı reddi miras yapabilir mi?

Evet, Konsolosluklar aracılığıyla vekaletname ile Türkiye’deki bir avukata yetki verilebilir.

Reddi miras kira sözleşmelerini nasıl etkiler?

  1. Miras Bırakan Kiracı İse:
  2. Miras bırakanın ölümüyle kira sözleşmesi yasal mirasçılara geçer
  3. Mirası reddeden mirasçı kiralananı kullanma hakkını kaybeder
  4. Tüm mirasçılar reddederse kira sözleşmesi kiracının ölümü nedeniyle sona erer
  5. Kiralayan, mirasçıların tamamının reddi halinde sözleşmenin feshini isteyebilir
  6. Miras Bırakan Kiraya Veren İse:
  7. Kira sözleşmesi mirası kabul eden mirasçılara geçer
  8. Mirası reddeden mirasçı kira gelirlerinden yararlanamaz
  9. Tüm mirasçıların reddi halinde tereke tasfiye edilene kadar kira bedelleri terekeye ait olur
  10. Tasfiye sonrası kira ilişkisi yeni malike geçer

İcra takipleri reddi miras ile durur mu?

Reddi miras yapılmış olması, otomatik olarak icra takiplerinin duracağı anlamına gelmez. Mirası reddeden; miras bırakanın borçları nedeniyle kendisine yöneltilen icra takibi için mirasın reddi kararıyla birlikte borçtan sorumlu olmadığına dair yasal süre içerisinde itirazda bulunmalıdır.

Avukat Hamza Bağırsakcı, Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olup, hukuk pratiğini teknoloji ile birleştiren dinamik bir hukuk profesyonelidir.

Özel hukuk davalarından ceza yargılamalarına, tıbbi uyuşmazlıklardan ticari meselelere kadar geniş bir yelpazede hizmet sunarken, yapay zekâ teknolojilerini hukuki süreçlere entegre ederek müvekkillerine hızlı ve şeffaf çözümler sunmaktadır.