Geriye Dönük Miras Hakkı

Bu yazı, geriye dönük miras hakkının kapsamını, dava açma koşullarını ve ilgili hukuki süreçleri detaylandırarak, mirasçılara yol göstermeyi amaçlamaktadır.

Geriye Dönük Miras Hakkı Nedir?

Geriye dönük miras hakkı, miras bırakanın sağlığında gerçekleştirdiği tasarrufların, mirasçıların miras haklarını ihlal etmesi durumunda gündeme gelen bir haktır.  Bu haklar, yasal mirasçılar, saklı paylı mirasçılar ve atanmış mirasçılar için farklı şekillerde ortaya çıkar.

Mirasçılar, bu haklarını korumak adına, geriye dönük olarak miras davaları açarak saklı paylarını talep edebilir ve mirasın adil bir şekilde paylaştırılmasını sağlayabilirler.

Geriye Dönük Miras Davası Açılabilir Mi?

Evet, geriye dönük miras davası açılabilir.

Mirasçıların, miras haklarını korumak için çeşitli davalar açması mümkündür. Yasal mirasçılar, miras bırakanın sağlığında diğer mirasçılara yaptığı karşılıksız kazandırmaların denkleştirilmesi için denkleştirme davası açabilirler. Ayrıca saklı paylı mirasçılar, miras bırakanın sağlığında yaptığı ve saklı paylarını ihlal eden tasarruflarının iptalini talep etmek için tenkis davası da açabilirler.

Mirasçılar ayrıca, tereke mallarının haksız zilyetlerden alınması için istihkak davası veya muris muvazaası nedeniyle tapu iptal davası da açabilirler. Bu davalar sayesinde mirasçılar haklarını koruyabilir ve adil bir paylaşımın yapılmasını sağlayabilirler.

Geriye Dönük Miras Hakkı Nasıl Alınır?

Geriye dönük miras hakkı, mirasçının haklarını korumak için dava açmasıyla alınır. Mirasçılar, mirasının durumuna göre ilgili davayı açıp haklarını koruma ve adil bir miras paylaşımının yapılmasını sağlayabilirler.

Örneğin, saklı payı ihlal edilen mirasçılar, tenkis davası açarak bu tasarrufların iptalini talep edebilirler.

Geriye Dönük Miras Davası Nasıl Açılır?

Geriye dönük miras davası açmak için öncelikle noterden mirasçılık belgesi veya Sulh Hukuk Mahkemesi’nden veraset ilamı alınması gerekir. Ayrıca miras haklarını ihlal eden durumlar tespit edilmeli ve bu ihlallere ilişkin belgeler ve deliller toplanmalıdır. Örneğin, miras bırakanın sağlığında yaptığı tasarrufların tespiti, tapu kayıtları, banka hesap dökümleri gibi belgeler önem taşır.

Bu hazırlık aşamasından sonra davanın niteliğine uygun bir dava dilekçesi hazırlanmalıdır. Dilekçede, mahkemeden temini gereken bilgi ve belgeler ile yapılması istenen tespit işlemleri de açıkça belirtilmelidir. Bu dilekçe, görevli ve yetkili mahkemeye sunulmalı ve gerekli harçlar ödenmelidir.

Miras hukuku hakkında Av. Hamza Bağırsakcı’nın profesyonel hukuki desteğiyle dava süreçlerinizi yönetmek ve danışmanlık almak için 0541 526 98 40 numaramızdan bize kolayca ulaşabilirsiniz.

Geriye Dönük Miras Davasında Zamanaşımı

Geriye dönük miras davalarında zamanaşımı süreleri, açılacak dava türüne göre değişiklik gösterir. Bu sürelerin aşılması durumunda, ilgili davaların açılması mümkün olmayabilir.

Miras Davalarında Zamanaşımı Süreleri

Miras davasının türüne göre zamanaşımı süreleri:

• Tenkis Davası: Mirasçının saklı payının ihlal edildiğini öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl ve her hâlükârda mirasın açılmasından itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır.
• Denkleştirme Davası: Mirasın paylaşılmasından itibaren 10 yıl içinde açılması gerekmektedir.
• Miras Sebebiyle İstihkak Davası: Davacının mirasçı olduğunu ve davalının tereke malını elinde bulundurduğunu öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl ve her halde mirasın açılmasından itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır.
• Mirasçılık Belgesinin İptali Davası: Bu davada zamanaşımı süresi bulunmamaktadır; mirasçılar her zaman dava açabilirler.
• Muris Muvazaasına Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davası: Yargıtay içtihatlarına göre, muvazaa mutlak butlan sebebi olduğundan zamanaşımı süresi yoktur; mirasçılar her zaman dava açabilirler.

Geriye Dönük Miras Hakkı Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Geriye dönük miras hakkı davalarında görevli ve yetkili mahkeme, açılacak davanın türüne göre değişiklik göstermektedir:

• Tenkis ve Denkleştirme Davaları: Bu davalarda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olup, yetkili mahkeme miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.
• Ecrimisil Davası: Mirasçılar arasında geriye dönük kira bedeli talebiyle açılan ecrimisil davalarında görevli mahkeme yine Asliye Hukuk Mahkemesi’dir; ancak yetkili mahkeme, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.
• Miras Sebebiyle İstihkak Davası: Görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.
• Muris Muvazaasına Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davası: görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.
• Mirasçılık Belgesinin İptali Davası: Görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.

NOT: Miras bırakanın son yerleşim yeri yurt dışında ise Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesi, Türkiye’de yerleşim yeri yoksa tereke mallarının bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.

Miras Hakkı Kaç Yıl Geçerlidir?

Miras hakkı, miras bırakanın vefatıyla birlikte mirasçılara geçen mutlak bir haktır, bu nedenle zamanaşımına uğramaz. Ancak mirastan doğan talep ve dava hakları (tenkis, istihkak davası gibi) yukarıda belirtilen zamanaşımı sürelerine tabidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Geriye dönük miras hakkı hakkında sıkça sorulan soruları sizler için derledik.

Babadan kalan miras zamanaşımına uğrar mı?

Hayır, babadan kalan miras hakkı mutlak bir hak olup zamanaşımına uğramaz.

Geçmişe dönük miras davası açılabilir mi?

Evet, geçmişe dönük miras davası açılabilir.

Torun miras davası açabilir mi?

Evet, torunlar belirli koşullar altında miras davası açabilirler.

Türk Medeni Kanunu’na göre, birinci zümre mirasçılar, miras bırakanın altsoyu olan çocuklarıdır. Ancak, miras bırakanın çocuğu kendisinden önce vefat etmişse, bu durumda ölen çocuğun kendi çocukları, yani torunlar, mirasçı sıfatıyla miras hakkına sahip olurlar.

Devredilen miras geri alınır mı?

Evet, mirasın devir işlemi belirli şartlar altında geri alınabilir.

Miras hakkının devri iki dönemde incelenmelidir: Tereke açılmadan önce ve sonra. Tereke açılmadan önce (miras bırakan hayattayken) yapılan devir sözleşmeleri için miras bırakanın katılması veya izin vermesi gerekir. Tereke açıldıktan sonra ise miras payı diğer mirasçıya devrediliyorsa yazılı şekilde, üçüncü kişiye devrediliyorsa noterde yapılmalıdır. Devir işlemlerinde şekil şartlarına uyulmaması halinde sözleşme geçersiz olup, miras payı geri alınabilir. Ancak, bu tür taleplerin 10 yıllık zamanaşımı süresi içinde yapılması gerekmektedir.

30 yıl sonra miras davası açılır mı?

Miras davalarında zamanaşımı süreleri, davanın türüne göre değişiklik gösterir. Örneğin, tenkis davası için saklı payın ihlal edildiğinin öğrenilmesinden itibaren 1 yıl ve her hâlükârda mirasın açılmasından itibaren 10 yıl içinde dava açılması gerekmektedir.

Ancak, muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davalarında zamanaşımı süresi bulunmamaktadır; bu nedenle, mirasçılar 30 yıl sonra bile dava açabilirler.

Mirasta geriye dönük kira nasıl alınır?

Mirasta geriye dönük kira bedeli talep etmek isteyen mirasçılar, ecrimisil davası açmalıdır. Ecrimisil, bir taşınmazın haksız işgali nedeniyle talep edilen tazminattır.

Tereke açıldıktan sonra mirasçılar, terekede yer alan malvarlığı değerleri üzerinde elbirliği ile mülkiyet hakkına sahip olurlar. Bu nedenle, miras kalan bir taşınmazı diğer mirasçıların rızası olmadan tek başına kullanan veya kiraya veren mirasçıya karşı, diğer mirasçılar geriye dönük kira bedeli talep edebilirler. Ecrimisil davası Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır ve taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.

Miras kalan bir taşınmazı diğer mirasçıların rızası olmadan kullanan veya kiraya veren mirasçıya karşı, diğer mirasçılar geriye dönük kira bedeli talep edebilirler.