Boşanma Davasından Feragat (3 Yıl Kuralı)

Boşanma davalarından feragat, hukuk sistemimizde sıklıkla gündeme gelen bir konudur. Özellikle 3 yıl kuralı olarak bilinen düzenleme, boşanma süreçlerinde tarafların kararlarını ve dava süreçlerini etkileyen önemli bir unsurdur.

Bu yazıda, boşanma davasından feragat edilmesi durumunda 3 yıllık sürenin ne anlama geldiğini, feragatin sonuçlarını ve Yargıtay kararlarıyla bu konunun nasıl ele alındığını detaylı bir şekilde ele aldık.

Boşanma Davasından Feragat Edilebilir Mi?

Evet, HMK madde 307 uyarınca boşanma davasından feragat etmek mümkündür. Bu işlem davacının dava konusundaki taleplerinden kısmen veya tamamen vazgeçmesi anlamına gelir. Feragatin açık, kesin ve koşulsuz olması gerekir.

Feragat, davacının tek taraflı iradesiyle gerçekleşir ve davalının onayına ihtiyaç duyulmaz. Ancak feragat beyanı, hata, hile veya tehdit gibi irade bozukluklarından arınmış olmalıdır, aksi takdirde feragat geçersiz olacaktır.

Boşanma Davasından Feragat Halinde 3 Yıllık Süre Nedir?

Türk Medeni Kanunu madde 166/4 uyarınca, boşanma davasından feragat eden taraf, aynı olaylara dayanarak üç yıl boyunca yeni bir boşanma davası açamaz.

3 yıllık süre, feragat kararının kesinleştiği tarihinden itibaren başlar ve üç yıllık süre, mutlak bir dava engeli oluşturur. Ancak bu süre içinde yeni olaylar veya boşanma sebepleri ortaya çıkarsa, bunlara dayanarak dava açılabilir. Örneğin, feragat sonrası eşin sadakatsizliği veya hayata kast gibi yeni sebepler oluşmuşsa, üç yıllık süreye tabi olmaksızın dava açılabilir.

Aile içi anlaşmazlıkların hukuki yolla çözümü, boşanma süreçleri veya velayet davalarınız için deneyimli Av. Hamza Bağırsakcı’dan destek alabilirsiniz. Hukuki süreçlerinizi güvenle yönetmek için 0541 526 98 40 numarasından hemen bize ulaşabilirsiniz.

Boşanmada 3 Yıllık Süre Ne Zaman Başlar?

Boşanmada üç yıllık süre, feragat neticesinde verilen ret kararının kesinleştiği tarihten itibaren başlar ve kesintisiz olarak devam etmelidir.

Bu süre içinde yalnızca yeni boşanma sebepleri ortaya çıktığında dava açılabilir. Örneğin, feragat sonrası oluşan sadakatsizlik, terk, hayata kast gibi yeni vakıalar varsa, üç yıllık süre beklemeden dava açmak mümkündür.

Ayrıca, ret kararının kesinleşmesinden itibaren üç yıl boyunca ortak hayatın yeniden kurulamaması halinde, eşlerden biri boşanma talebinde bulunabilir.

Daha fazlasını öğrenmek için “Terk Edildim Hemen Boşanma Davası Açabilir Miyim?” makalemize göz atın: https://yontemlaw.com/terk-edildim-hemen-bosanma-davasi-acabilir-miyim/

Boşanma Davasından Nasıl Feragat Edilir? Feragat Başvurusu Nasıl Yapılır?

Boşanma davasından feragat etmek isteyen davacı, bu talebini mahkemeye sunacağı feragat dilekçesi ile veya duruşma sırasında sözlü beyanla iletebilir.

Feragat, davacının dava konusundan tamamen veya kısmen vazgeçmesi anlamına gelir ve bu beyanın geçerli olması için davalının onayına gerek yoktur. Feragat beyanı, herhangi bir şarta bağlı olmaksızın açık ve kesin bir şekilde yapılmalıdır.

Anlaşmalı Boşanma Davasından Feragat

Anlaşmalı boşanma davasında feragat, çekişmeli boşanmadan farklıdır. Anlaşmalı boşanmanın temelinde eşlerin ortak iradesi yattığından, feragat için de her iki eşin rızası aranır. Tek taraflı feragat beyanı geçersizdir.

Eşler feragat beyanlarını:

• İmzaladıkları ortak feragat dilekçesiyle mahkemeye sunabilirler.
• Duruşmada sözlü olarak beyan edebilirler.

Feragat sonrası:

• Dava sona erer.
• Evlilik birliği devam eder.
• Protokoldeki düzenlemeler hükümsüz kalır.
• Boşanma sebepleri affedilmiş sayılır.

Çekişmeli Boşanma Davasından Feragat

Çekişmeli boşanma davasından feragat, davacının talep sonucundan tamamen veya kısmen vazgeçmesi anlamına gelir.

Feragat, davanın her aşamasında yapılabilir ve mahkeme tarafından davanın reddi kararı verilerek sonuçlandırılır. Bu işlem davacının tek taraflı irade beyanıyla gerçekleşir ve karşı tarafın onayına ihtiyaç duyulmaz.

Feragat eden taraf, 3 yıl içinde aynı sebeplere dayanarak yeniden dava açamaz ve yargılama giderlerini ödemekle yükümlüdür. Ancak feragat eden tarafın yeni vakıalara dayanarak dava açması mümkündür.

Boşanma Davasından Feragat Ne Kadar Sürer?

Feragat süreci, davacının feragat beyanını mahkemeye sunmasıyla başlar. Mahkeme, bu beyanı aldıktan sonra feragat nedeniyle davanın reddine ilişkin gerekçeli kararı hazırlar.

Kararın taraflara tebliğ edilmesinin ardından tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık istinaf süresi başlar. Eğer bu süre içinde istinaf yoluna başvurulmazsa karar kesinleşir.

Taraflar, ret kararını tebliğ alır almaz istinaftan feragat dilekçesi sunarak kesinleşme süresini kısaltabilirler. Toplam süreç ortalama 30-40 gün içerisinde tamamlanır.

Boşanma Davasından Feragat Edilirse Ne Olur? (Feragatin Sonuçları)

●      Davanın Sona Ermesi: Mahkeme, feragat beyanını dikkate alarak davayı sona erdirir.

●      Yargılama Giderleri: Feragat eden taraf, yargılama giderlerini ve karşı tarafın vekalet ücretini ödemekle yükümlüdür.

●      Aynı Sebeple Dava Açma Yasağı: Feragat eden taraf, aynı olaylara dayanarak üç yıl boyunca yeniden dava açamaz.

●      Kesin Hüküm Etkisi: Feragat kesin hüküm etkisi doğurur ve feragat edilen taleplerden tekrar yararlanılamaz.

●      Tarafların Uyuşmazlığı Sonlandırma Hakkı: Taraflar arasındaki uyuşmazlık sona erer.

●      Yeni Olaylara Dayalı Dava Açma Hakkı: Feragat sonrası ortaya çıkan yeni olaylara dayanarak yeni bir dava açılabilir.

●      İrade Bozukluğu Durumu: Feragat iradesi hata, hile veya tehdit gibi nedenlerle ortaya çıkmışsa feragatin iptali için ayrı bir dava açılması mümkündür.

Boşanma Davası Feragat ve Ziynet Eşyası

Feragat, boşanma davasının yanı sıra ziynet eşyası taleplerini de kapsıyorsa, bu taleplerden de vazgeçildiği kabul edilir.

Ancak feragat beyanı yalnızca boşanma davasına ilişkinse ve ziynet eşyası taleplerini içermiyorsa, ziynet eşyası alacağı davası bağımsız bir talep olarak devam edebilir.

Bu nedenle feragat beyanının kapsamı ve içeriği, ziynet eşyası taleplerinin akıbetini belirler.

Ziynet eşyası talebi, boşanma davasından bağımsız bir alacak hakkıdır. Feragat beyanı yalnızca boşanma davasını kapsıyorsa:

• Ayrı bir dava açılabilir.
• 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanır.
• İspat yükü talep eden taraftadır.
• Tanık beyanları ve düğün fotoğrafları delil olarak kullanılabilir.

Hukuki Öneriler:

• Feragat beyanında ziynet taleplerinin durumu netleştirilmeli
• Bağımsız dava hakkının saklı tutulduğu belirtilmeli
• Feragat tutanağı detaylı hazırlanmalı
• Deliller önceden toplanmalı

Boşanma Davasından Feragat Halinde Vekalet Ücreti Ne Kadardır?

Boşanma davalarında vekalet ücreti, 2024 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre en az 17.900 TL + KDV olarak belirlenmiştir.

Boşanma Davasında Davayı Geri Almanın Feragatten Farkları Nelerdir?

Boşanma davalarında feragat ve davanın geri alınması, hukuki süreçte farklı sonuçlar doğuran iki ayrı kavramdır.

İki işlemin farklarını aşağıdaki tabloda özetleyebiliriz:

Kriter	Feragat	Geri alma
Tanım	Davacının, dava sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir.	Davacının, açtığı davayı geri almasıdır.
Karşı Tarafın Rızası	Gerekmez. Davacı tek taraflı olarak feragat edebilir.	Gerekir. Davalının açık rızası olmadan davanın geri alınması gerçekleşmez.
Sonuçları	Feragat, kesin hüküm etkisi doğurur; aynı sebeple yeniden dava açılamaz.	Davanın geri alınması davanın hiç açılmamış sayılmasına yol açar; aynı sebeple yeniden dava açılabilir.
Yargılama Giderleri	Davacı, yargılama giderlerini ödemekle yükümlüdür.	Davanın açılmamış sayılması nedeniyle, yargılama giderleri davacıya yüklenir.

Bu farklılıklar boşanma sürecinde tarafların hak ve yükümlülüklerini doğrudan etkilediğinden, hukuki danışmanlık alınması önem arz etmektedir.

Boşanma Davasından Feragat Ettikten Sonra Tekrar Dava Açılabilir Mi?

Boşanma davasından feragat ettikten sonra aynı sebeplere dayanarak tekrar dava açılması mümkün değildir.

Ancak feragat tarihinden sonra ortaya çıkan yeni olaylara veya farklı boşanma sebeplerine dayanarak yeniden dava açmak mümkündür.

Boşanmada 3 Yıl Kuralı Yargıtay Kararı

“Davacı tarafından 15.07.2009 tarihinde boşanma davası açılmış, davacı açtığı bu davadan 11.11.2009 tarihinde feragat etmiş, dava feragat sebebiyle reddedilmiştir. Feragat kesin hükmün hukuki sonuçlarını hasıl eder (HUMK.md.95/1). Davacı, dava dilekçesinde açıkça feragatle sonuçlanan davaya dayanmış ve feragat tarihinden itibaren bu davaya kadar üç yıl geçmiştir. Bu durumda, tarafların gösterdikleri deliller toplanıp, sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Bu husus nazara alınmadan feragatle sonuçlanan davadan sonra açılan davanın reddine ilişkin kararın kesinleşmesinden itibaren üç yıl geçmediği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru bulunmamıştır.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2014/5794 K. 2014/16840 T. 09.09.2014)

“Feragat, feragat iradesinin mahkemeye ulaştığı ve açıklandığı tarihte kesin bir hükmün hukuki sonuçlarını doğurur ve şekli anlamında kesinleşmesine gerek yoktur. Somut olayda, davacı-davalı kadın 15.06.2010 tarihinde bir boşanma davası açmış, 16.09.2010 tarihinde açtığı davadan feragat etmiş, dava feragat sebebiyle reddedilmiştir. Erkeğin eldeki davası ise, kadının feragat nedeniyle reddedilen önceki davası gerekçe gösterilerek, Türk Medeni Kanunu’nun 166/son maddesine dayalı olarak 09.01.2014 tarihinde açılmıştır. Gerçekleşen bu durum karşında önceki davadaki feragat tarihinden itibaren 3 yıllık süre dolmuştur. Mahkemece, delillerin bu çerçevede değerlendirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, kadının feragat nedeniyle reddedilen boşanma davasının henüz kesinleşmediği gerekçe gösterilerek yazılı şekilde ret hükmü kurulması doğru bulunmamış ve bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2015/21246 K. 2016/14610 T. 14.11.2016)

“Davadan feragat eden taraf, feragat ettiği dava ile istediği maddi haktan talep sonucundan vazgeçmektedir. Feragat iradesi diğer tarafın ve mahkemenin kabulüne bağlı bulunmamaktadır. Tek taraflı hukuki işlemdir, feragatla düşen hak taraflar arasında yeni bir davanın konusunu oluşturamaz. ( HUMK. md. 95/1 – 237 ) Koca tarafından Medeni Kanunun 166/son maddesine dayalı olarak 3.11.2003’te açılan dava, 5.4.2004’te feragat sebebiyle reddedilmiş, koca yeniden 23.02.2005 tarihinde, 17.11.1998’de reddedilen davayı esas alarak boşanma isteğinde bulunmuştur. Oysa 5.4.2004’teki feragatla 17.11.1998 gün 1998/348 sayılı dava ile doğan haklarından vazgeçilmiştir. (Feragat edilmiştir) 5.4.2004 tarihinden itibaren yasanın aradığı üç yıllık fiili ayrılık süresi de dolmamıştır. Mahkemece davanın reddi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2006/3861 K. 2006/9924 T. 28.06.2006)

Sıkça Sorulan Sorular

Boşanma davasından feragat etmeyi düşünenler için merak edilenleri yanıtladık.

Boşanma davasından vazgeçmenin cezası var mı?

Hayır, boşanma davasından vazgeçmenin doğrudan bir cezası bulunmamaktadır.

Boşanma davasından feragat ne kadar sürer?

Feragat dilekçesi mahkemeye sunulduktan sonra genellikle birkaç hafta içinde sonuçlanır.

Davadan feragat en son ne zamana kadar yapılabilir?

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 310. maddesine göre, feragat hüküm kesinleşinceye kadar her zaman yapılabilir.

Boşanma davasından feragat af anlamına gelir mi?

Hayır, feragat af anlamına gelmez. Sadece davanın hukuki olarak sona erdiği anlamına gelir. Dava konusu olaylar varlığını sürdürür. Boşanma sebepleri ortadan kalkmaz. Sadece mevcut dava sona erer. 3 yıl süreyle aynı sebebe dayanarak dava açılamaz.

Boşanma davasından feragat eden yeniden dava açabilir mi?

Evet, ancak aynı olaylara dayalı olarak üç yıl içinde dava açılamaz.

Anlaşmalı boşanma davasından feragat eden tekrar dava açılabilir mi?

Evet, ancak tarafların yeniden anlaşması veya çekişmeli bir süreç başlatılması gerekir.

Karara çıkmış boşanma davasından feragat edilir mi?

Karar kesinleşmeden önce feragat edilebilir. Karar kesinleşmişse feragat mümkün değildir.

Boşanmada 3 yıl şartı kalktı mı?

Evet, Anayasa Mahkemesinin 22/2/2024 tarihli ve E: 2023/116, K: 2024/56 sayılı Kararı ile 3 yıl kuralını düzenleyen TMK m.166/4 hükmü iptal edilmiştir.

Ancak söz konusu hüküm 19.11.2025 tarihine kadar yürürlükte kalmaya devam edecektir.

Davadan feragat halinde yargılama giderlerinden kim sorumlu olur?

Feragat eden taraf, yargılama giderleri ve vekalet ücretlerini ödemekle yükümlüdür.

Boşanma davası feragat dilekçesi nasıl hazırlanır?

Feragat dilekçesi şu unsurları içermelidir:

• Mahkeme bilgileri (Mahkeme, Dosya No)
• Taraf bilgileri
• Açık feragat beyanı
• Feragatin kapsamı
• Tarih ve imza